Zmiana czasu 2025 – jak wpływa na nas i na rolnictwo

Skąd wzięła się zmiana czasu?

Pomysł zmiany czasu sięga początków XX wieku i miał na celu oszczędzanie energii poprzez lepsze wykorzystanie światła dziennego. Dziś, w dobie energooszczędnych technologii, LED-ów i pracy zdalnej, coraz częściej pojawia się pytanie: czy to wciąż ma sens?
Wielu ekspertów uważa, że zyski energetyczne są minimalne, a negatywny wpływ na zdrowie i gospodarkę – zbyt duży, by praktykę tę kontynuować.

Jak zmiana czasu wpływa na organizm?

Nawet niewielkie przesunięcie rytmu dobowego może powodować:

• zaburzenia snu i trudności z koncentracją,
• spadek nastroju i produktywności,
• większe ryzyko błędów w pracy i wypadków drogowych,
• u osób starszych – większe zmęczenie i problemy z ciśnieniem.

Lekarze porównują ten efekt do mini jet-lagu, szczególnie u osób o wrażliwym rytmie snu.

Rolnictwo a zmiana czasu

Choć niektórzy nadal wierzą, że zmiana czasu pomaga rolnikom, rzeczywistość jest inna. Zwierzęta nie znają pojęcia czasu letniego – krowy, kury i rośliny działają zgodnie z rytmem słońca, nie zegarka.
Dla gospodarstw rolnych oznacza to:

• konieczność przestawiania harmonogramów karmienia i dojenia,
• większy stres u zwierząt,
• dodatkowe utrudnienia przy pracy maszyn z automatycznymi harmonogramami.

Nowoczesne rolnictwo coraz częściej opiera się na precyzyjnych systemach i stabilnych cyklach, dlatego zmiana czasu to dziś raczej kłopot niż korzyść.

Czy Unia Europejska zrezygnuje ze zmiany czasu?

Od kilku lat w Unii Europejskiej trwają dyskusje nad zniesieniem zmiany czasu. Większość Europejczyków opowiada się za pozostaniem przy jednym, stałym czasie – najczęściej letnim.
Choć decyzja wciąż nie została wdrożona, coraz więcej krajów popiera tę zmianę. Być może już wkrótce cofanie i przestawianie zegarków odejdzie do historii.

Jak łatwiej przystosować się do zmiany czasu?

Kilka dni przed przestawieniem zegarków:

• kładź się spać 10–15 minut wcześniej,
• spędzaj więcej czasu na świeżym powietrzu,
• unikaj kofeiny i ekranów tuż przed snem.

Małe kroki pomogą łagodniej przejść przez tę niepotrzebną „rewolucję czasową”.

Co dalej ze zmianą czasu?

Zmiana czasu coraz bardziej przypomina relikt przeszłości. Dziś, gdy technologia pozwala efektywnie zarządzać energią, a nasze życie coraz mniej zależy od światła dziennego, jej sens maleje z roku na rok.
Być może już wkrótce przestaniemy przestawiać zegarki – a nasze dni znów będą płynąć w naturalnym rytmie.

Głos rolników i przyczyny spadków

Nadpodaż surowców na rynku europejskim, zwiększony import z Ukrainy oraz wysokie koszty energii i nawozów doprowadziły do głębokiego kryzysu cenowego.
Jak wskazuje AgroFakt.pl, producenci warzyw – zwłaszcza ziemniaków, cebuli i marchwi – coraz częściej rezygnują z części upraw, ponieważ zyski nie pokrywają nakładów.

„To nie jest już kwestia zysków, tylko przetrwania. Rolnictwo staje się nieopłacalne, jeśli nie znajdziemy nowych kanałów sprzedaży” – mówi rolnik z woj. kujawsko-pomorskiego.

Polskie rolnictwo w potrzasku cenowym

Z analiz PortalSpożywczy.pl wynika, że część skupów zawiesza kontrakty lub proponuje rolnikom ceny o kilkadziesiąt procent niższe niż przed rokiem.
Na rynku owoców sytuacja również jest trudna – jabłka przemysłowe spadły nawet do 0,35 zł/kg, a warzywa gruntowe zalegają w chłodniach.

Wielu producentów zaczyna więc poszukiwać nowych możliwości dotarcia do odbiorców.
Pytania takie jak „jak sprzedać warzywa bez pośredników” czy „gdzie sprzedać zboże online” stają się coraz bardziej popularne wśród gospodarstw rolnych.

Sklepy, hurtownie i gastronomia szukają dostawców bezpośrednich

Kryzys dotyka również drugą stronę rynku – odbiorców. Sklepy, restauracje i hurtownie spożywcze coraz częściej zwracają uwagę na potrzebę krótszych, bardziej przejrzystych łańcuchów dostaw.
Zakupy prosto od rolnika to nie tylko oszczędność, ale też gwarancja jakości i świeżości.

Coraz większą popularność zdobywają rozwiązania typu platforma B2B dla branży spożywczej, które łączą rolników z przedsiębiorstwami szukającymi bezpośrednich dostawców produktów rolnych.

Nowoczesne rozwiązania dla rolnictwa – sprzedaż online i bezpośrednia współpraca

W tym kontekście rośnie znaczenie platform cyfrowych, takich jak Harvium, które wspierają rolników w sprzedaży ich płodów rolnych bez pośredników.
To nowoczesna platforma sprzedaży płodów rolnych, gdzie producent może wystawić swoje produkty, a odbiorca – zamówić je bezpośrednio z gospodarstwa.

Dzięki takim rozwiązaniom możliwa jest:

• sprzedaż warzyw online dla rolników na zasadach B2B,
• sprzedaż hurtowa warzyw i owoców dla sklepów i gastronomii,
• współpraca regionalna z odbiorcami poszukującymi produktów ekologicznych i lokalnych.

Harvium to narzędzie, które pozwala rolnikom uniezależnić się od skupów i odzyskać realny wpływ na ceny swoich produktów.
Dla odbiorców – to gwarancja bezpośredniego kontaktu z producentem i świeżych dostaw w modelu „od pola do stołu”.

Wspólna przyszłość polskiego rolnictwa

Obecny kryzys pokazał, że rolnictwo potrzebuje cyfrowej transformacji. Platformy takie jak Harvium nie są już tylko alternatywą, ale koniecznością, jeśli chcemy utrzymać konkurencyjność polskich gospodarstw.
To przyszłość, w której rolnik sprzedaje bezpośrednio, a kupujący ma dostęp do świeżych produktów bez pośredników – szybko, taniej i z korzyścią dla obu stron.

Jeśli jesteś producentem lub odbiorcą produktów rolnych, odwiedź www.harvium.pl i zobacz, jak nowoczesna technologia wspiera polskie rolnictwo.

Kim naprawdę jest dzisiejszy rolnik?

Współczesny rolnik to nie tylko osoba pracująca na roli. To również menedżer, który łączy wiedzę z zakresu upraw, hodowli i ekonomii. Aby gospodarstwo dobrze prosperowało, rolnik musi umiejętnie zarządzać produkcją, finansami oraz ryzykiem rynkowym.

Zainteresowanie rolnictwem rośnie

Coraz więcej osób spoza środowiska rolniczego interesuje się prowadzeniem własnego gospodarstwa. Obserwuje się wzrost liczby osób, które inwestują w ziemię rolną, mimo braku wcześniejszego doświadczenia i kwalifikacji zawodowych w tym sektorze.

Kto zgodnie z prawem jest rolnikiem?

Zgodnie z Ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego rolnikiem jest osoba, która posiada lub dzierżawi nieruchomości rolne o powierzchni nie większej niż 300 hektarów i prowadzi gospodarstwo samodzielnie. Oznacza to, że podejmuje decyzje i wykonuje działania we własnym imieniu.

Status rolnika indywidualnego

Aby uzyskać status rolnika indywidualnego, należy przez co najmniej 5 lat zamieszkiwać gminę, w której znajduje się gospodarstwo, oraz posiadać kwalifikacje rolnicze.
Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 2 Ustawy, kwalifikacje rolnicze można uzyskać poprzez:

• ukończenie szkoły rolniczej – zawodowej, branżowej, średniej lub wyższej,
• uzyskanie tytułu zawodowego lub mistrza w zawodzie przydatnym do działalności rolniczej,
• ukończenie studiów podyplomowych lub posiadanie 3-letniego stażu pracy w rolnictwie,
• lub co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie.

Co zrobić, jeśli nie spełniasz wymagań?

Osoby bez kwalifikacji mogą ukończyć studia podyplomowe z zakresu rolnictwa, uznawane przez KOWR i ARiMR.
W większości przypadków konieczne jest zdanie egzaminu państwowego w Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej. Egzamin trwa 60 minut, zawiera 40 pytań zamkniętych i jedno pytanie problemowe. Jest dodatkowo płatny.

Co daje status rolnika indywidualnego?

Posiadanie statusu rolnika indywidualnego wiąże się z licznymi korzyściami:

• dostęp do dotacji i dopłat unijnych,
• niższe składki na ubezpieczenie społeczne,
• brak obowiązku płacenia składki zdrowotnej przy areale poniżej 6 ha,
• większa swoboda przy zakupie ziemi – bez konieczności zgody KOWR.

W 2025 roku rolnicy mogą korzystać z nowych programów w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Wspólnej Polityki Rolnej, m.in. na modernizację gospodarstw, OZE i cyfryzację produkcji.

3-letnie doświadczenie w pracy w rolnictwie

Doświadczenie zawodowe można udokumentować m.in. poprzez:

• zaświadczenie o ubezpieczeniu w KRUS,
• odbycie stażu w spółdzielni produkcyjnej,
• zatrudnienie w gospodarstwie rolnym,
• lub poświadczenie świadków (pomocnicze, nieurzędowe).

W praktyce KOWR wymaga jednak dokumentów urzędowych, np. zaświadczenia z KRUS lub ARiMR.

Działalność rolnicza – rejestracja

Działalność rolnicza podlega przepisom ustawy o VAT i wymaga rejestracji.
W zależności od rodzaju działalności należy zgłosić się do Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Weterynaryjnej. Wniosek do sanepidu należy złożyć najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem działalności.

Rolniczy Handel Detaliczny (RHD)

Od 2025 roku rolnicy prowadzący Rolniczy Handel Detaliczny muszą prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży własnych produktów.
Sprzedaż w ramach RHD jest zwolniona z VAT do określonego limitu, a ewidencję można prowadzić papierowo lub elektronicznie.
Rejestracja RHD wymaga zgłoszenia działalności w ARiMR.

Obraz rolnictwa XXI wieku

Rolnictwo XXI wieku to połączenie tradycji i nowoczesności. Postęp technologiczny zwiększył wydajność upraw, jednak rolnicy nadal borykają się z nieprzewidywalnymi zjawiskami pogodowymi, zmianami klimatu i presją ekonomiczną.

Problemy współczesnego rolnictwa

Rolnictwo jest jedną z najbardziej wrażliwych gałęzi gospodarki. Większość produkcji odbywa się „pod chmurką”, co czyni ją zależną od pogody.
Dodatkowym problemem jest rozdrobnienie gospodarstw i niska rentowność małych producentów, którzy często niechętnie sprzedają odziedziczoną ziemię.

Jak poprawić sytuację?

Rozwiązaniem jest współpraca – tworzenie grup producenckich, które pozwalają rolnikom negocjować ceny, zwiększać skalę produkcji i dywersyfikować rynki zbytu.
Rolnik powinien dostosować produkcję do potencjału ziemi, zasobów ludzkich i sytuacji rynkowej, dbając o efektywność i jakość.

Praca na roli, mimo mechanizacji, pozostaje wymagająca i czasochłonna. Warto doceniać wysiłek polskich rolników – wspierając ich, wspieramy lokalne społeczności, gospodarkę i środowisko.
Nowoczesny etos rolnika to nie tylko praca, ale także świadomość ekologiczna i społeczna odpowiedzialność produkcji.

Więcej o aktualnej sytuacji na rynku agro przeczytasz w raporcie z września 2025 (część 1).

Warunki umowy i zobowiązania Ukrainy

Umowa przewiduje stopniowe znoszenie ceł na ukraińskie produkty rolne — od mleka i przetworów mlecznych po owoce i warzywa — przy jednoczesnym utrzymaniu barier dla najbardziej wrażliwych sektorów, takich jak cukier, drób, jaja, zboża i miód. Strategiczne podejście Brukseli ma wspierać reformy na Ukrainie – od 2025 do 2028 roku Kijów zobowiązał się dostosować standardy produkcji, w tym dobrostanu zwierząt i kontroli pestycydów, do unijnych norm bezpieczeństwa żywności.

Obawy polskich rolników i reakcja rządu

Brak skutecznych, systemowych mechanizmów kontroli produkcji na Ukrainie budzi rosnące obawy. Polscy rolnicy, którzy już dziś zmagają się z konsekwencjami wojny i rosnącej konkurencji, postrzegają umowę jako potencjalne zagrożenie dla swojej pozycji rynkowej.
Rząd RP poparł porozumienie, wskazując jednak, że obecna wersja jest „rozsądniejsza i bardziej zrównoważona” niż wcześniejsze warunki liberalizacji handlu.

Polskie embargo i mechanizmy ochronne

Szczególną uwagę zwraca utrzymanie polskiego embargo na ukraińskie zboże, które do końca listopada 2025 roku pozostanie jednym z najbardziej kontrowersyjnych elementów układanki handlowej.
Jednocześnie umowa wprowadza mechanizmy ochronne mające minimalizować negatywne skutki zakłóceń na rynku i chronić europejskich producentów przed niekontrolowanym napływem towarów.

Wsparcie dla Ukrainy a wyzwania dla stabilności rynku

Nowa umowa jest jednym z filarów unijnego wsparcia dla Ukrainy w obliczu trwającej agresji zewnętrznej. Wspiera odbudowę ukraińskiej gospodarki rolnej, zwiększając presję na modernizację i kontrolę jakości, co ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego Europy.
Jednak przyszłość tego porozumienia zależy nie tylko od politycznych deklaracji, ale również od realnej zdolności obu stron do wdrażania przyjętych zobowiązań.

Globalne konsekwencje i znaczenie dla sektora rolnego

W kontekście globalnych napięć handlowych, wojny i energetycznych zawirowań, nowa umowa UE–Ukraina redefiniuje relacje gospodarcze i stawia wyzwania dla stabilności europejskiego sektora rolnego.
Jak przełoży się to na sytuację w Polsce? Czas pokaże, jednak już dziś można przewidywać, że rynek rolno-spożywczy pozostanie przestrzenią intensywnych sporów i dynamicznych przemian.

Dane satelitarne jako narzędzie kontroli i wsparcia

W tym kontekście satelitarne analizy i monitoring produkcji rolnej, takie jak te oferowane przez Harvium, mogą odegrać kluczową rolę w ocenie rzeczywistego wpływu umowy.
Dzięki nim państwa członkowskie UE i producenci mogą skuteczniej identyfikować ryzyka, szanse i potencjalne zakłócenia na rynkach. To narzędzie, które pomaga w walce z niepewnością towarzyszącą europejskim rynkom rolnym w 2025 roku.

Kawa i kakao – rosnąca presja pogodowa i dynamiczne zmiany

We wrześniu 2025 rynki kawy i kakao ponownie doświadczyły silnej zmienności. Z jednej strony pogoda w Ameryce Południowej i Afryce Zachodniej ograniczyła podaż, z drugiej – utrzymujący się popyt w Europie i Azji podtrzymuje presję na ceny. Według danych FAO i analiz agri-tech, sytuacja w Brazylii i na Wybrzeżu Kości Słoniowej wciąż pozostaje napięta.

Susza w Brazylii obniżyła prognozy zbiorów Arabiki, a ceny na giełdzie ICE wzrosły o 8–10% m/m. Z kolei notowania Robusty wzrosły o około 6%. Co istotne, importerzy w Europie mierzą się z wyższymi kosztami surowców, transportu i kursów walut.

Tymczasem na rynku kakao utrzymuje się napięta sytuacja podażowa. Choroby drzew i niestabilna pogoda w Ghanie oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej ograniczają zbiory. W efekcie ceny przekraczają poziom 10 000 USD/MT. Warto dodać, że producenci czekolady przenoszą te koszty na konsumentów, co może wpłynąć na wyniki sprzedaży w IV kwartale.

Dodatki paszowe i spożywcze – stabilność z ukrytym ryzykiem

Rynek dodatków paszowych i spożywczych we wrześniu 2025 utrzymał względną stabilność. Ceny kwasu cytrynowego, aminokwasów i witamin pozostały zbliżone do sierpniowych. Jednak coraz częściej pojawiają się sygnały, że rosnące koszty energii oraz transportu mogą wkrótce wpłynąć na marże producentów.

Co więcej, w Chinach podaż kwasu cytrynowego utrzymuje się na wysokim poziomie, natomiast w Indiach i Azji Południowo-Wschodniej obserwuje się ograniczenia w produkcji aminokwasów i witamin. W związku z tym europejscy importerzy coraz częściej poszukują alternatywnych źródeł dostaw, m.in. w Ameryce Południowej.

Po letnim spadku frachtu pojawiły się także pierwsze oznaki odbicia. Dlatego importerzy rezerwują miejsca ładunkowe z większym wyprzedzeniem, aby utrzymać płynność dostaw i uniknąć opóźnień przed końcem roku.

Prognozy i wnioski na IV kwartał 2025

Wrzesień 2025 przyniósł względną równowagę, ale również wiele sygnałów ostrzegawczych. Ceny zbóż i produktów mlecznych sprzyjają kupującym, natomiast kawa, kakao i dodatki paszowe pozostają wysoce niestabilne. Dlatego różnice między poszczególnymi kategoriami mogą się jeszcze pogłębić, zwłaszcza jeśli pogoda w krajach produkcyjnych się nie poprawi.

W związku z tym importerzy i przetwórcy powinni zachować elastyczne strategie zakupowe. Dobrym rozwiązaniem jest łączenie zabezpieczeń cenowych w segmentach ryzykownych (np. kawa, oleje) z renegocjacją umów w sektorach stabilnych (mleko, zboża). Co ważne, kluczowymi czynnikami dla IV kwartału pozostają koszty energii, frachtu i kursy walut.

Rynek po wakacyjnych zawirowaniach wchodzi w fazę równowagi

Wrzesień 2025 przyniósł wyczekiwaną stabilizację na rynku surowców rolnych. Po kilku miesiącach silnych wahań widać uspokojenie w większości segmentów. Mimo to uczestnicy rynku zachowują ostrożność – rosnące koszty energii i transportu mogą wpłynąć na wyniki IV kwartału. Dane FAO i USDA wskazują, że globalna produkcja mleka i zbóż osiągnęła wysokie poziomy, co sprzyja stabilizacji, ale ogranicza potencjał dalszych wzrostów cen.

Sektor mleczarski: spokojne wzrosty i stabilna podaż

Ceny produktów mlecznych pozostały we wrześniu stabilne. W niektórych kategoriach pojawiły się drobne wzrosty. Dane z platform agri-tech pokazują, że w Niemczech, Francji i Polsce utrzymuje się wysoka podaż mleka surowego. Umiarkowany popyt z Azji ogranicza presję na dalsze podwyżki.

Największe zmiany dotyczyły mleka w proszku, którego ceny wzrosły średnio o 2–3% z powodu droższej energii i przetwórstwa. Masło i sery pozostały stabilne dzięki odpowiednim zapasom i umiarkowanemu popytowi. Rynek mleka utrzymuje równowagę, która może potrwać do końca roku, jeśli pogoda nie ulegnie pogorszeniu.

Zboża po żniwach: równowaga i spokojne notowania

Rynek zbóż w Europie ustabilizował się po zakończonych żniwach. Ceny pszenicy utrzymywały się w granicach 210–230 EUR/t, a kukurydzy – około 190–200 EUR/t. Wysokie zapasy po zbiorach zapewniają producentom pewien margines bezpieczeństwa. Dane USDA sugerują rekordową globalną produkcję zbóż w sezonie 2025/26, co ogranicza ryzyko wzrostu cen.

Napływ zboża z Ukrainy pozostaje kluczowy dla europejskich przetwórców i paszarni. Słabszy popyt z Afryki Północnej sprzyja kupującym, którzy wykorzystują moment do renegocjacji kontraktów i wydłużania umów.

Oleje roślinne: rynek odzyskuje równowagę

Po sierpniowych spadkach, ceny olejów – rzepakowego i słonecznikowego – ustabilizowały się. Olej rzepakowy utrzymywał poziom 900–930 EUR/t, a słonecznikowy 950–980 EUR/t. Wzrost zapasów oleju palmowego w Azji ograniczył presję na ceny w Europie. Wolniejsze tempo wzrostu popytu w sektorze biopaliw również pomogło w stabilizacji.

Przemysł spożywczy i biopaliwowy utrzymuje stabilne zapotrzebowanie, lecz rosnące koszty energii i transportu mogą wpłynąć na ceny w końcówce roku. Przetwórcy coraz częściej sięgają po długoterminowe kontrakty, by ograniczyć skutki zmienności rynku.

Autor: Zespół Harvium pod kierownictwem Karol Bałdyga | 10 października 2025