Suwerenność żywnościowa jako fundament polityki UE

Dokument jednoznacznie wskazuje, że bezpieczeństwo i suwerenność żywnościowa są priorytetami nienegocjowalnymi dla Unii Europejskiej. W kontekście ostatnich kryzysów – pandemii COVID-19, trwającej wojny w Ukrainie oraz zakłóceń w łańcuchach dostaw – KE podkreśla konieczność uniezależnienia się od importu kluczowych surowców rolnych. Oznacza to wzmocnienie kontroli nad standardami jakościowymi produktów importowanych, by móc zapobiec nieuczciwej konkurencji ze strony państw trzecich stosujących niższe normy środowiskowe lub społeczne.

Wizja zakłada również restrykcyjne podejście do reimportu pestycydów zakazanych w UE, co ma chronić unijnych producentów przed zalewem tańszych, lecz potencjalnie szkodliwych substancji. Tego typu mechanizmy ochronne mogą wpłynąć na kształt umów handlowych, wymuszając na partnerach dostosowanie się do unijnych regulacji.

Ewolucja Wspólnej Polityki Rolnej: od dopłat do ukierunkowanego wsparcia

Jednym z najważniejszych postulatów Wizji jest reforma systemu płatności bezpośrednich. Dotychczasowy model, oparty na jednolitych stawkach za hektar, ma zostać zastąpiony mechanizmami degresywności i większym ukierunkowaniem na:

1. Młodych i nowych rolników – poprzez ułatwienia w przejmowaniu gospodarstw oraz preferencyjne kredyty.
2. Gospodarstwa małe i średnie – uproszczenie procedur administracyjnych i zwiększenie elastyczności w dostosowaniu do wymogów środowiskowych.
3. Regiony o trudnych warunkach naturalnych – dodatkowe wsparcie dla obszarów górskich lub zagrożonych dezertyfikacją.

KE zapowiedziała również kompleksowy pakiet uproszczeń legislacyjnych na 2025 rok, który ma ograniczyć biurokrację związaną z WPR. W ocenie ekspertów, kluczowe będzie wprowadzenie jednolitej platformy cyfrowej do składania wniosków i monitorowania wdrożenia ekoschematów.

Innowacje i cyfryzacja jako motor konkurencyjności

Szczególną uwagę poświęcono rolnictwu węglowemu  jako dodatkowemu źródłu dochodu dla rolników. KE zapowiada stworzenie rynku certyfikatów węglowych, które pozwolą gospodarstwom zarabiać na sekwestracji CO₂.

Aby sprostać globalnej konkurencji, KE stawia na przyspieszenie transformacji technologicznej w rolnictwie. Do 2027 roku ma zostać przyjęta Unijna Strategia Cyfrowa dla Rolnictwa, obejmująca m.in.:

• wdrożenie systemów precyzyjnego rolnictwa opartych na sztucznej inteligencji.
• rozwój platform wymiany danych między gospodarstwami a przetwórniami.
• wsparcie dla start-upów agro-tech poprzez fundusze strukturalne.

HARVIUM stawia na innowacje i transparentność

Harvium już teraz, nie czekając na biurokratyczną unijną machinę, ale wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców i rolników (TU i TERAZ) nie za 3 lata, nie za dekadę, przygotowuje zindywidualizowane raporty, a także udostępnia cały komponent usług związanych z rolnictwem precyzyjnym. Udostępnia jedyną na rynku platformę handlową, która umożliwia przeprowadzanie transakcji zakupu / sprzedaży kilkuset produktów rolnych i przemysłowych. Jest to swoiste zrewolucjonizowanie rynku, gdzie obie strony transakcji spotykają się bezpośrednio i na równych transparentnych warunkach.

Zrównoważony rozwój: między redukcją emisji a bezpieczeństwem żywności

Wizja KE jednoznacznie wiąże przyszłość rolnictwa z realizacją celów Europejskiego Zielonego Ładu. Do 2040 roku sektor rolny ma przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 40-60% w porównaniu z poziomami z 2005 roku. Osiągnięcie tego wymagać będzie:

• stopniowego wycofywania najbardziej szkodliwych pestycydów i nawozów syntetycznych.
• wprowadzenia „kompasu zrównoważonego rolnictwa” – dobrowolnego systemu oceny efektywności środowiskowej gospodarstw.
• Rozwoju agroenergetyki i biogospodarki o obiegu zamkniętym.

Jednocześnie KE podkreśla, że działania klimatyczne nie mogą odbywać się kosztem produktywności. W dokumencie wielokrotnie powtarza się teza o konieczności „ucieczki do przodu” – tj. inwestycji w innowacje, które pozwolą pogodzić wzrost plonów z ochroną ekosystemów.

Handel zagraniczny: ochrona unijnych interesów a globalna konkurencja

Polska, jako szósty eksporter żywności w UE, odnotowała w 2024 roku rekordową wartość eksportu rolno-spożywczego na poziomie 53,5 mld EUR. KE zamierza wzmocnić tę pozycję poprzez:

• aktywną promocję unijnych produktów na rynkach trzecich (np. via kampanie „EU Food Excellence”).
• wprowadzenie mechanizmów przeciwdziałania dumpingowi cenowemu – zwłaszcza w sektorze mleczarskim i mięsnym.
• negocjowanie klauzul sanitarnych i środowiskowych w umowach handlowych (np. z Mercosurem).

W kontekście napięć na rynku światowym (wojna handlowa USA-Chiny, embarga rosyjskie), KE zapowiada także dywersyfikację dostaw surowców strategicznych, takich jak nawozy czy pasze białkowe.

Obszary wiejskie: od wyludnienia do rewitalizacji

Aby przeciwdziałać wyludnianiu się wsi, Wizja proponuje aktualizację Planu Działań dla Obszarów Wiejskich z 2021 roku. Nowe inicjatywy obejmują:

• Platformę Kobiet w Rolnictwie – wspierającą przedsiębiorczość i przywództwo kobiet na wsi.
• Roczny Dialog Żywnościowy – forum konsultacyjne łączące rolników, konsumentów i naukowców.
• Programy rewitalizacji dziedzictwa kulturowego jako elementu marki regionów.

KE podkreśla przy tym konieczność zwiększenia dostępu do szybkiego internetu na obszarach wiejskich. Obecnie jedynie 67% gospodarstw w UE ma łącza powyżej 100 Mb/s.

Wyzwania i kontrowersje: krytyka ze strony środowisk rolniczych

Mimo ambitnych założeń, Wizja spotkała się z krytyką części ekspertów. Dokument:

• nie rozwiązuje problemu niskiej jakości żywności masowo produkowanej w systemie przemysłowym.
• pomija kwestię koncentracji kapitału w łańcuchu dostaw – 80% zysków z rynku spożywczego trafia do sieci handlowych i przetwórni, a nie rolników.
• nie precyzuje, w jaki sposób pogodzić cele środowiskowe z koniecznością utrzymania opłacalności małych gospodarstw.

W odpowiedzi na te zarzuty KE zapowiedziała przegląd dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych oraz wsparcie dla krótkich łańcuchów dostaw.

Podsumowanie: kierunek ewolucji, nie rewolucji

„Wizja dla rolnictwa i żywności” wyznacza ścieżkę stopniowych zmian, unikając radykalnych rozwiązań mogących destabilizować rynek. Jej sukces zależeć będzie od:

1. skutecznego zaangażowania państw członkowskich w realizację celów środowiskowych.
2. utrzymania spójności między polityką rolną a handlową UE.
3. zapewnienia sprawiedliwej dystrybucji korzyści w całym łańcuchu wartości.

W nadchodzących miesiącach kluczowe znaczenie będą miały prace nad Strategią Odnowy Pokoleniowej (2025) oraz kształt przyszłego budżetu WPR po 2027 roku. Jak podkreśla polski minister rolnictwa, bezpieczeństwo żywnościowe pozostaje nadrzędnym priorytetem, wobec którego wszystkie inne cele muszą być podporządkowane.

Eksperci Harvium będą na bieżąco Państwa informować o kolejnych krokach unijnych i krajowych regulatorów. Jeśli masz pytania, to skontaktuj się z nami!

The post Analiza wizji dla rolnictwa i żywności UE do 2040 first appeared on Harvium.

Wybory do Parlamentu Europejskiego 6-9 czerwca 2024. Czas politycznych przetasowań?

Jedno jest pewne. Europa w pewnym sensie „brunatnieje” tj. swój głos coraz wyraźniej zaznaczają partie konserwatywne oraz skrajnie konserwatywne. Czy jest to wyraz politycznego przesilenia, czy tylko uśpienie czujności elektoratów partii lewicowych i centrowych? A może jest to wyraz braku społecznej akceptacji na działania podejmowane przez władze Unii Europejskiej. Coraz częściej budzą one kontrowersje i wyprowadzają ludzi na ulice. Wobec tego, jaki jest stan po burzy?

Potop… francuski czyli „Odrodzenie” inaczej

Swoisty „walec” przejechał po głowach niektórych przywódców w czołowych europejskich państwach, o czym dobitnie przekonał się prezydent Francji Emmanuel Macron. W powyborczy poniedziałek był on na okładkach najważniejszych gazet. Francuski Le Monde pisał o klęsce partii Renaissance prezydenta Macrona, który po spektakularnej porażce jeszcze w niedzielę postanowił skorzystać ze swojej prerogatywy i rozwiązać Zgromadzenie Narodowe. Macron w orędziu skierowanym do narodu francuskiego poinformował, że przedterminowe wybory odbędą się pod koniec czerwca.

Źródło: Wyniki wyborów do PE w 2024 r.

Układ sił w Parlamencie Europejskim nowej kadencji będzie niejako odzwierciedlał ten, który miał miejsce dotychczas. Mimo politycznego trzęsienia ziemi, do którego z pewnością doszło we Francji, w Niemczech oraz w Austrii, zdaje się, że polityczna agenda europejska nie ulegnie zmianie. Obrany kurs ku zielonej transformacji nie zostanie znacząco skorygowany, o ile w ogóle. Są duże szanse, że Komisji Europejskiej będzie tak jak dotychczas przewodzić Ursula von der Leyen. Można wysnuć taki wniosek w odniesieniu do lipcowych rozstrzygnięć, do których dojdzie w PE na podstawie podziału mandatów pomiędzy poszczególne frakcje polityczne funkcjonujące w Parlamencie Europejskim.

Zielony Ład 2.0 w natarciu?

Współtworzące unijne władze EPL, S&D oraz Renew Europe mają w nowej kadencji łącznie 403 mandaty. Większość bezwzględna w nowej kadencji PE po aktualizacji liczby mandatów będzie wynosić 361 mandatów. Wobec tego zdaje się, że koncepcja „Zielonego Ładu” możliwe że wyhamuje, ale nie zmieni radykalnie swoich założeń. Zielona transformacja była jednym z priorytetów europejskich elit rządzących w Brukseli. Jednakże część decyzji prowadzących do osiągnięcia unijnych celów środowiskowych spotkała się z niezadowoleniem rolników w wielu krajach Europy m.in. we Francji oraz w Polsce, o czym pisaliśmy tutaj.

Sytuacja polskiego rolnictwa, którą odzwierciedlają nastroje rolników, jest daleka od zadowalającej. Rolnicy domagają się bezpowrotnego odejścia od europejskiego Zielonego Ładu. Swoje oczekiwania wyrażali na początku 2024 roku na organizowanych marszach protestacyjnych. Epicentrum tych wydarzeń miało miejsce podczas wielkiego marszu w Warszawie pod koniec lutego.

Jednak nie sposób nie wiązać wyników ostatnich wyborów do PE z nastrojami panującymi w społeczeństwie. Rolnicy, którzy w większości mają poglądy konserwatywne, a którzy najgłośniej w całej Europie protestowali we Francji, właśnie we Francji dali największy wyraz swojej mobilizacji i niezadowoleniu stanem bieżącej polityki. Partie prawicowe we Francji, pod przywództwem Marine Le Pen, która za trzy lata może być mieszkanką Pałacu Elizejskiego zwiększyły liczbę mandatów w PE o ponad 50% w stosunku do obecnego stanu posiadania.

Jaka jest przyszłość Europy i europejskiej gospodarki?

Mimo, że europejska prawica nie osiągnęła strategicznego celu w postaci przejęcia brukselskich sterów władzy (chociaż wcale na to nie liczyła), to bez wątpienia pokazała swoją siłę. Z racji na szereg następnych krajowych elekcji w poszczególnych państwach UE można pozwolić sobie na stwierdzenie, że na horyzoncie są potężne przetasowania na europejskiej scenie politycznej. Wpłynie to z pewnością na całą europejską gospodarkę.

Oprócz tego, dynamiki rynkowe wskazują na zmieniającą się sytuację w sektorze rolnym, która jest wynikiem złożonych interakcji między lokalnymi i globalnymi czynnikami ekonomicznymi oraz politycznymi. Śledząc naszą stronę będziesz w stanie zdobyć wiedzę i informacje na temat najistotniejszych zmian w sektorze rolnym. Poszukujesz najlepszej ceny na rynku? Sprawdź notowania i skontaktuj się z Harvium.

The post PE w latach 2024-2029. Jaka będzie Europa jutra? first appeared on Harvium.

Nowy podatek już od początku 2025 roku

Zgodnie z planami Ministerstwa Finansów od 1 stycznia 2025 r. do polskiego porządku prawnego ma zostać zaimplementowany globalny podatek minimalny, który w swojej istocie będzie oparty na trzech wzajemnie uzupełniających się filarach:

• Globalnym podatku wyrównawczym;
• Krajowym podatku wyrównawczym oraz
• Podatku wyrównawczym od niedostatecznie opodatkowanych zysków

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji (RCL) pojawił się projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych Globalny podatek minimalny – projekt ustawy. Istotą ustawy, jest implementacja unijnej dyrektywy, która za cel wzięła wprowadzenie do porządku prawnego globalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej. Celem nowych regulacji, jest niwelowanie praktyk polegających na przerzucaniu zysków z jednego państwa do drugiego, w celu ograniczenia bądź uniknięcia opodatkowania przez międzynarodowe koncerny.

W praktyce wdrożenie regulacji unijnej w zakresie podatku minimalnego spowoduje przebudowanie wielu systemów podatkowych. W ujęciu realnym przełoży się na zmiany w kształtowaniu polityki gospodarczej, której istotnym elementem w wielu państwach, w tym w Polsce jest system podatkowy. Podatek minimalny może spowodować, że Polska, która od lat stosuje rozmaite zachęty podatkowe do inwestowania stanie się mniej konkurencyjna.

Wyzwaniem pozostaje podtrzymanie konkurencyjności polskiej gospodarki oraz rozwój mechanizmów sprzyjających na rzecz BIZ

Pomimo, iż szeroka koalicja państw rozwiniętych zidentyfikowała wszechobecny problem unikania opodatkowania przez największe międzynarodowe korporacje oraz coraz większe ryzyko swoistej erozji ich rodzimym systemów podatkowych, która powodowana jest przez odpływ kapitału do rajów podatkowych, należy przy wdrażaniu tak szeroko zakrojonej w istocie reformy podatkowej zachować szczególną staranność. Mianowicie to, jak odbędzie się w praktyce proces implementacji globalnego podatku minimalnego do polskiego prawodawstwa oraz to, jakie będą jego następstwa może zaważyć na kolejne dekady o atrakcyjności podatkowej państwa polskiego. Tym samym kluczowe jest jednoczesne równoległe wdrożenie mechanizmów kontrolnych, które nie będą niwelowały efektu fiskalnego, który jest rzecz jasna oczekiwany, ale musi być realizowany przy zachowaniu preferencji podatkowych, w szczególności skierowanych do kapitału zagranicznego, którego napływ jest motorem napędowym rozwoju polskiej gospodarki. Potrzeba jest tym większa, bowiem bogate państwa Europy zachodniej już rozpoczęły prace nad rozwiązaniami, które zapewnią międzynarodowym koncernom swoiste bonusy niwelujące co najmniej w części powstałe po wdrożeniu podatku wyrównawczego ubytki.

Nieodpowiednia, chaotyczna organizacja całego procesu, może w konsekwencji zneutralizować efekt ulg podatkowych i zwolnień strefowych, które są jednym z kluczowych czynników motywujących inwestorów do rozpoczęcia działalności gospodarczej w Polsce. Dodając do tego także problem braku stabilności polskich przepisów podatkowych oraz wysoki poziom ich skomplikowania, istnieje obawa, że całokształt okoliczności zniechęci zagraniczne koncerny do inwestowania w naszym kraju.

Z pewnością będziemy przyglądać się całemu procesowi legislacyjnemu i na bieżąco Państwa informować o statusie prac nad implementacją przepisów dot. podatku wyrównawczego.

The post Globalny podatek minimalny coraz bliżej. Ministerstwo Finansów odkrywa karty first appeared on Harvium.